بازار نفت در فروردين 87

هفتم فروردین ماه
خبرگزاری رویترز به نقل از شكيب خليل رئيس اوپك و وزير نفت الجزاير گزارش داد طي سال 2008 قيمتهاي نفت در محدوده 110- 80 دلار در هر بشكه باقي خواهد ماند.
در همین روز پلاتس (PLATTS) به نقل از خبرگزاري رسمي عربستان سعودي اعلام كرد كه اين كشور متعهد به عرضه كافي نفت خام به بازارهاي جهاني به منظور حفظ بات در بازار و اطمينان به تداوم رشد اقتصادي در جهان است . اين اظهارات پس از تشكيل جلسه شوراي عالي نفت ، بالاترين مقام تصميم گيرنده در اين كشور به رياست ملك عبداله پادشاه اين كشور صورت گرفت

یازدهم فروردین ماه
پلاتس گزارش داد که به نظر نمي رسد كه وزيران نفت اوپك در گفتگوهاي غير رسمي خود در حاشيه كنفرانس بين المللي انرژي در رم ميزان توليد نفت خود را تغيير دهند . شكيب خليل رئيس اوپك با بيان اين مطلب گفت ، گمان نمي كنم تصميمي غير از آنچه در نشست پيشين اوپك اتخاذ شده وجود داشته باشد .

هيجدم فروردين ماه
رويترز گزارش داد كه مركز مشاوره Oil Movemnts اعلام كرد ميزان صادرات نفت خام اوپك (به غير از آنگولا و اكوادور) در چهار هفته منتهي به 19 آوريل 100 بشكه در روز افزايش مي يابد .
در همين روز پلاتس نوشت: عربستان سعودي قيمت رسمي فروش نفت خ امهاي خود به بازارهاي آمريكا ، اروپا و مديترانه را براي تحويل در ماه مه كاهش داد .

بيستم فروردين ماه
براساس گزارش خبرگزاري ها در آخرين اطلاعات موسسه (LMIU) lioyds marine intelligence اعلام شده ميزان صادرات دريايي نفت خام اوپك به غير از آنگولا و اكوادور در چهار هفته منتهي به 23 مارس 100 هزار بشكه در روز كاهش نشان مي دهد . مه بيشتر اين كاهش از سوي توليد كنندگان خليج فارس است .

بيستم و يكم فروردين ماه
بر اساس بررسي هاي PLATTS ، ميزان توليد نفت خام 13 عضو اوپك در ماه مارس حدود 110 هزار بشكه در روز كاهش يافت و بطور متوسط به 22/32 ميليون بشكه در روز رسيد .

بيستم و دوم فروردين ماه
عبداله بن حمد العطيه وزير نفت قطر ضمن محكوم كردن بورس بازي و عدم كمبود عرضه نفت گفت :‹ بازار نفت اشباع شده و ميزان ذخيره سازي هاي جهان نفت تقريباً به بالاترين سطح خود در پنج سال گذشته افزايش يافته است . قيمتها طي يك روز افزايش و يا كاهش پيدا مي كند كه اين مسئله بدان معناست كه هيچ كمبودي در بازار نفت وجود نداشته و اثبات كننده تاثير وسيع و قوي بورس بازي در بازار نفت است . در همين روز پلاتس براساس گزارش Samba financil Group پيش بيني كرد درآمدهاي عربستان سعودي از فروش نفت خام از 5/225 ميليارد دلار در سال 2007 به 3/307 ميليارد دلار در سال 2008 افزايش خواهد يافت . و متوسط قيمت نفت خام عربستان سعودي 89 دلار در هر بشكه خواهد بود .

بيستم و پنجم فروردين ماه
رويترز اعلام كرد كه شركت ملي نفت ايران (NIOC) قيمت رسمي فروش نفت خام هاي خود به مقاصد شمال غرب اروپا ، مديترانه و كانال سوئز را براي تحويل در ماه مه كاهش داد .
همچنين يك مقام ارشد وزارت انرژي تركيه اعلام كرد طي سال جاري كشورش و ايران مي توانند قراردادي راي مبني بر صادرات گاز ايران به تركيه امضاء كنند
در كنار آن يك منبع آكاه در عربستان سعودي اعلام كرد اين كشور به عنوان بزرگترين صادر كننده نفت خام جهان طي ماه آوريل ميزان توليد خود را تا حدود 9 ميليون بشكه در روز كاهش داده است . اين منبع آگاه در مصاحبه با رويترز كفت ظرفيت توليد عربستان سعودي 3/11 ميليون بشكه در روز است و تا سال آينده به 5/12 ميليون بشكه در روز افزايش خواهد يافت .
اين درحالي بود كه به گزارش پلاتس آژانس بين المللي انرژي IEA برآورد خود از ميزان تقاضاي جهاني نفت در سال 2008 را كاهش داد. IEA ميانگين عرضه نفت كشورهاي غير اوپك را نيز در سال جاري 5/50 ميليون بشكه در روز پيش بيني كرد كه اين رقم 100 هزار بشكه در روز كمتر از برآورد قبلي آژانس مزبور است .

بيستم و هفتم فروردين ماه
به گزارش شبكه خبري PIN پادشاه عربستان دستور داده است كه برخي اكتشافات نفتي جديد دست نخورده باقي بماند تا ثروتهاي آن براي نسلهاي آينده حفظ شود.
در همين حال پلاتس نوشت اعضاي اوپك با برخوردداري از ظرفيت مازدا توليد اندك ، نفوذي براي عوامل افزايش سطح قيمتهاي نفت ندارد . شكري غانم ، رئيس شركت ملي نفت ليبي گفت : فكر نمي كنم لازم باشد در حال حاضر كاري انجام دهيم .

بيستم و هشتم فروردين ماه
اوپك در آخرين گزارش ماهانه بازار نفت خود اعلام كرد ميزان توليد نفت خام اوپك كافي است و كند شدن رشد اقتصادي آمريكا ممكن است ميزان مصرف اين كشور را در سه ماهه دوم كاهش دهد .
روي ماسون – از مركز مشاوره OIL MOVEMENTS اعلام كرد ميزان صادرات نفت اوپك به غير از آنگولا و اكوادور در چهار هفته منتهي به 26 آوريل معادل 180 هزار بشكه در روز افزايش خواهد يافت كه اين امر بر خلاف رويه فصلي است .

بيستم و نهم فروردين ماه
غلامحسين نوذري وزير نفت ايران گفت : «قيمتهاي فعلي مناسب است ، هرچند عواملي ديگر مثل گاهش ارزش دلار در برابر ارزهاي ديگر باعث افزايش قيمتهاي نفت شده است . اكنون ميزان عرضه بيش از ميران تقاضا است . »
شكيب خليل رئيس اوپك اعلام كرد ضرورتي براي افزايش توليد اوپك وجود ندارد چون ميزان ذخيره سازيهاي جهاني به حد كافي بالاست.

روش جديد براي بيان مشكلات قديمي يك بخش

مشكل آب پديده اي جديد نيست
اما به نظر مي رسد پرداختن به اين مشكل در سالهاي اخير جالب توجه باشد
به نظر می رسد عدم شفاف سازی در این زمینه می توان بسیاری از تحلیل را غیر منطقی جلوه دهد به ویژه آنکه این روزها شاهد انبوه اخبار مرتبط با این حوزه هستیم.
اگرچه گفته می شد که برای بهبود شرایط آب بویژه بخش توزیع آن وزارت نیرو به فعالیت های پایین دستی مثل شبکه توزیع محلی نیز خواهد پرداخت اما به نظر می رسد این افزایش شرح وظایف این وزارت خانه تنها به این منظور صورت نگرفته است و دلایل زیادی دارد.
طی سالهای اخیر و بعد از آغاز به کار دولت نهم شاهد تغییرراهبردی دولت در اجرای طرح ها بودیم به گونه ای که تلاش شده است با کاهش از گستره ملی به استانی و حتی شهری تقلیل یافته است و نکته قابل توجه آن است که در برخی موارد شاهد طرح مباحثی هستیم که بیشتر درقالب روستایی و شهرهای کوچک قابل تجزیه و تحلیل است. به گونه ای که شاهد تفاوت سطح طرح ها به صورت محسوس می شویم.
درسالهای 1384 و قبل از آن شاهد طرح مباحثی مثل
توزيع نامتوازن منابع آب در كشور
برگزاری سمینار آب، فاضلاب، انرژی و مواد زائد به همت اتحادیه بازرگانی خاور نزدیک و میانه در آلمان
سامان‌‏دهي تاسيسات تامين و توزيع آب شهرهاي مسئله‌‏دار
شبكه هاي آبرساني استانها
‌ تصفيه ٤٢درصد فاضلاب شهري
بهره‌برداري‪ ۱۶تصفيه‌خانه فاضلاب تا پايان امسال
بودیم. این درحالی است که از آبان ماه 1385 به بعد شاهد درج اخباری هستیم که سطح آنها اساسا قابل قیاس با طرح های قبلی نیست و در این میان برخورد با طرحهایی در سطح ملی به صورت نادر مشاهده می شود.
مواردی مثل

اصلاح بازسازی شبکه های فرسوده آب شرب روستایی نیشابور
پروژه های آبرسانی تایباد
مراسم افتتاح تصفيه خانه فاضلاب شرق اصفهان با حضور وزير نيرو
بهره مندی جمعيت روستايي شهرستان گناباد از آب شرب سالم و بهداشتي
طرحهای وزارت نیرو برای آبرسانی به روستاها
بهره مندی دلبر سبزوار از آب شرب سالم و بهداشتي
آبرسانی به روستای کلامرود از توابع شهرستان املش

بسیار به چشم می خورد که به طور جدی تعداد طرح ها را افزایش می دهد و در عمل شاهد آن هستیم که برای کارهای کوچک به گونه ای خبر رسانی می شود که در گذشته تنها برای طرح های ملی متداول بود.
این موضوع به خوبی با بررسی جداول عملکرد بخش های مختلف مرتبط با این حوزه قابل مشاهده است.
در حالی که هر روز شاهد ارایه اخباری ریز و درشت در مورد فعالیت های موفق در این حوزه هستیم بازهم عملکرد بخش آب حکایت از آن دارد که این فعالیت ها هریک بخش های کوچکی از یک مجموعه بزرگتر است که گویی هیچگاه قرار نیست تکمیل شود.

مسابقه دو كشور نخست اوپك در كشف ميادين نفتي

سهم نفت در بودجه سنواتي،‌ سرمايه گذاري هاي كلان، منابع ارزي بخش هاي مختلف از جمله وجوهي است كه در مورد نفت در ميان ايرانيان مطرح است .
اين درحالي است كه خاورمیانه هنوز بزرگترین منطقه تامین کننده نفت و انرژى به شمار مى آید. هم اکنون این منطقه یک عرضه کننده بزرگ مهم ترین انواع انرژی، نفت و گاز، در جهان است و در اين ميان كشورهايي مثل ايران نقش ويژه اي در اين ميان به خود اختصاص داده اند
به عبارت ديگر نقش ايران در بازار جهاني نتف از يك سو و اثر پذيري اقتصاد ايران از بازار نفت از سوي ديگر و روي يك سكه اند.
به طور منطقي ايران لازم است هر دو روي اين سكه را به دقت مورد توجه قرار دهد به گونه اي كه از يك سو با افزايش توان صادراتي خود ( افزايش توان توليد و كاهش مصرف داخلي) نقش خود را تقويت كند و از سوي ديگر با كمك به ثبات بازار ( تقويت اوپك) از بروز بحران هاي مخرب در بازار جلوگيري كند.

عوامل تاثير گذار
بازار نفت اين روزها تحت تاثير عوامل مختلف قرار دارد.

شايد كاهش نرخ رشد جهاني مهمترين عامل اين روزها باشد اما تجربه بازار نشان مي دهد كه در عمل
عدم افزايش تقاضا و مازاد ظرفيت توليد از جمله نگراني هاي توليد كنندگان قدرتمند است ،

شش ماه قبل معاون نخست وزیر و وزیر انرژی قطر گفته : ما مجبوریم ذخایرمان را با احتیاط مصرف کنیم. تولید کنندگان همه تلاش خود را می کنند تا توازن را میان عرضه و تقاضا حفظ کنند، اما ما نمی توانیم بیش از این تولید خود را افزایش دهیم، زیرا این خطر وجود دارد که نفتمان فروش نرود.

عربستان بازيگر
تلاش براي كم رنگ كردن نقش كشورهاي خاورميانه در بازار نفت طي ماه هاي اخير شدت يافته است ، به گونه اي كه در حالي كه

چندي قبل یکی از مقام های سعودی اظهار داشت که تولید نفت عربستان در ماه خرداد (ژوئن) نیز بدون تغییر خواهد بود و با سهمیه تولید اوپک که 8 میلیون و 570 هزار بشکه در روز است، نفت تولید کرده است.

منابع صنعتی اعلام کرده بودند كه عربستان در صدد است ظرفیت تولید نفت خود را در آغاز سال ۲۰۰۹ به ۱۲ میلیون و ۵۰۰ هزار بشکه در روز برساند.عربستان که یک چهارم ذخایر نفت جهان را در اختیار دارد و بزرگ ترین صادر کننده آن در جهان است، كه حدود هشت میلیون و ۵۰۰ هزار بشکه نفت خام در روز صادر می کند

كشف ميادين جديد و اينده
بازار نفت در آينده در اختيار چه كشور يا كشورهايي خواهد بود؟ اين سوالي است كه مي تواند در سياست هاي كلان و بلند مدت كشورها به صورت جدي تاثير گذار باشد.
به نظر مي رسد سطح ذخاير موجود و ذخاير كشف شده جديد توانسته است نقش اين شاخص را به خوبي بازي كند و دراين شرايط سه كشور ايران كويت و البته عربستان به عنوان صاحبان آتي بازار نفت مطرح هستند درحالي كه نقش كشوري مثل عراق نيز ناديده گرفته نمي شود
از میان اعضاى سازمان کشورهاى صادرکننده نفت(OPEC )، تنها چهار عضوآن خارج از منطقه خاورمیانه قراردارد. کشورهاى خاورمیانه 63 درصد از ذخایر نفت خام جهان را در اختیار دارند. همچنین روزانه بیش از22 میلیون بشکه نفت مصرفى جهان را تامین مى کند.
رئیس آژانس بین‌المللی انرژی در اجلاس رياض كه ميان كشورهاي توليد كننده و مصرف كننده برگزار شد با خیالی آسوده اظهار نظر كرده است كه ذخایر کنونی نفت به میزان مناسبی در حال افزایش است و نفت کافی در بازار وجود دارد، ولی همه مصرف‌کنندگان بر این باورند که قیمت نفت در سطح بالایی قرار دارد.
در هفته پاياني ارديبهشت ماه وزیر نفت عربستان از اکتشاف دو میدان جدید نفتی در منطقه الشرقیه با ظرفیت تولیدی بیش از ۱۱هزار بشکه در روز خبر داد.
به گفته النعیمی نفت دو میدان جدید با مقادیر چشمگیری گاز همراه است و هر دو میدان مزبور در نزدیکی میدان غوار، بزرگ ترین میدان نفتی جهان، قرار دارند.٬ ظرفیت یکی از دو میدان اکتشافی٬ پنج هزار و ۶۰۰ بشکه نفت خام سنگین در روز و دو میلیون متر مکعب گاز همراه است و تولید میدان دیگر نیز پنج هزار و ۵۶۹ شکه نفت خام سبک در روز و دو میلیون و ۸۰۰ فوت مکعب گاز است.
در همين حال ايران اعلام كرده كه طي 18 ماه منتهی به پایان اسفند سال گذشته حدود 883 میلیون بشکه نفت قابل استحصال کشف كرده است كه نشان از رشد سه میلیارد و 270 میلیون بشکه در قیاس با اسفند سال گذشته دارد
بر اساس آمارهای رسمی وزارت نفت جمهوری اسلامی ایران، میدان نفتی آذر با دو میلیارد و 76 میلیون بشکه ذخایر درجا و 39 میلیارد متر مکعب گاز همراه، مخزن خامی منصوری با بیش از 760 میلیون بشکه ذخایر درجا، میدان گازی کیش با یکهزار و 666 میلیارد متر مکعب گاز درجا و 986 میلیون بشکه مایعات و میعانات گازی و مخزن خامی آب تیمور که هم اکنون در مرحله آزمایش لایه های مخزنی است و حجم ذخیره آن پس از بررسی نهایی اعلام می شود.
بر پایه این گزارش، در میان میدان ها و مخازن کشف شده، کشف نفت در مخزن خامی میدان منصوری با حجم نفت درجای اولیه 3/760 میلیون بشکه و 39 میلیارد متر مکعب گاز همراه و 61/39 مییلون بشکه مایعات هیدروکربوری، از مهم‌ترین اکتشاف های نفت در سال 1385 به شمار می رود.
در حالی که منابع رسمی کویت پیش از این میزان ذخایر نفتی این کشور را بیش از 100 میلیارد بشکه اعلام کرده بودند شیخ علی الجراح الصباح در مصاحبه با یک روزنامه کویتی تصریح کرد : میزان ذخایر نفتی کشف نشده کویت ممکن است به بیش از 150 میلیارد بشکه برسد . دولت کویت پیش از این میزان ذخایر کشف شده این کشور را بیش از 100 میلیارد بشکه اعلام کرده بود که این رقم 10 درصد کل ذخایر نفتی جهان را شامل می شود .
البته در كنار اين كشورها ، برخي كشورهاي كوچك تر مثل آنگولا در جستجوي نقش جديد هستند كشوري كه به گفته منابع رسمي وابسته به شرکت نفتی توتال فرانسه در آن به دو کشف جدید نفتی در آب های این کشور دست یافتند.

وقتی خرس برای گاز به خلیج فارس می آید

اگرچه هنوز نام رسمی برای سازمان کشورهای صادر کننده گاز تعیین نشده اما در حال حاضر دو عنوان «اوجک» و« اوپک گازی» در این میان از شهرت زیادی برخوردارند که اولی به تقلید از نام اوپک و تنها با جایگزینی حرف G بجای P در نام اوپک ایجاد شده و دومی نامی اشتباه اما مصطلح است که نشان دهد این سازمان ماهیتا" همان اوپک است که در حوزه گاز کار می کند و به گفته رئیس امور اوپک و ارتباط با مجامع انرژی وزارت نفت برنامه ای بین کشورهای صادرکننده گاز وجود دارد تا تشکلی قویتر از مجمع کشورهای صادرکننده نفت تشکیل شود.
البته این سازمان لزوما یک سازمان صادر کننده خاص نیست. موضوع های مربوط به سرمایه گذاری صنایع وابسته، تبدیل گاز طبیعی به گاز مایع و تبدیل دوباره آن به گاز طبیعی در بازارهای مصرف، دسترسی به بازار سرمایه و تکنولوژی، تعرفه، مالیات و مقررات کشورهای مصرف کننده هم در این سازمان بررسی می شود.
اما این سازمان به هر نام که خوانده شود، در اردیبهشت ماه یک گام جدی به ایجاد نزدیک شد ولی موافقان و مخالفان جدی دارد و البته حاشیه هایی که بعضا کمتر به آن پرداخته شده است.
اگر بپذیریم که می توان تا حدودی در بازار های جهانی را به دو بخش عرضه کننده خالص و تقاضا کننده خالص تقسیم کرد که در بازار انرژی گروه اول شامل کشورهایی است که عرضه حامل های انرژی آنها بیشتر از تقاضای آنهاست و گروه دوم شامل کشورهایی است که تقاضای آنها بیشتر از عرضه آنهاست.
به طور منطقی ضمن آنکه تعادل نسبی بین دو گروه وجود دارد، در داخل خود گروه ها رقابت هایی نیز مطرح است برای مثال عرضه کنندگان گاز در میان خود رقابت هایی را برای کسب سهم بیشتر از بازار تجربه می کنند.
شرایط بازارهای حامل های انرژی بخصوص گاز باعث شده است که عرضه کنندگان به این نتیجه برسند که برقراری ارتباط منطقی با یکدیگر و تقسیم غیررسمی بازار از آثار مخرب این رقابت بکاهند.
البته این تقسیم بر اساس توان واقعی کشورها برای حضور بازار و توان چانه زنی در حوزه های مختلف تعیین می شود.
اما این تمام واقعیت نیست و می توان عوامل اثرگذار دیگری را نیز به عنوان متغیرهای تاثیرگذار وارد این تحلیل کرد.
از یک سو دو کشور ایران و روسیه در عمل خواهان رهبری بازار گاز هستند و گزارش های غیر رسمی حکایت از آن دارد که روس ها تا زمانی که نسبت به توان عملی ایران برای حضور در بازار جهانی گاز اطمینان حاصل نکردند گام عملی برای ایجاد این سازمان بر نداشتند و حتی به رغم اظهار موافقت رییس جمهوری این کشور در سفر به ایران، مدت ها از هر نوع حرکت جدی در این زمینه خودداری کرد.
از سوی دیگر تجربه بازی ترکیه بین ایران و روسیه درس های زیادی برای مقامات دو کشور داشت و گفته می شود که نگرانی از ایجاد جنگ قیمت در بازار گاز دلیل اصلی گرایش به سمت ایجاد سازمان کشورهای صادر کننده گاز است و همین نگرانی است که باعث شده مقامات روسی نیز همانند مقامات ایرانی نسبت به ایجاد این سازمان روی خوش نشان دهند.
در کنار آن گفته می شود که ایران تشکیل این سازمان را با هدف مقابله با بحران های احتمالی دنبال می کند. به عبارت دیگر در حال حاضر نقش ایران در اوپک به عنوان یک عنصر بازدارنده در برابر تهدید ها و تحدید های مختلف ایفای نقش می کند و در صورت تشکیل سازمانی شبیه به اوپک در حوزه گاز ، توان چانه زنی ایران افزایش می یابد و هرگونه فشار بر ایران تاثیر مضاعفی بر امنیت انرژی کشورهای مصرف کننده خواهد داشت . البته این نقش در اظهار نظرهای رسمی به شدت تکذیب می شود و شاید به همین دلیل است که رئیس امور اوپک و ارتباط با مجامع انرژی وزارت نفت در حاشیه اجلاس رم اعلام کرد که اوپک گازی برخلاف منافع کشورهای مصرف کننده عمل نخواهد کرد.
در هر صورت حرکت به سمت تشکیل این سازمان می تواند از یک سو به توسعه بازار های گاز ایران منجر شود که به طور منطقی فضای جدیدی برای شرکت های فعال در بخش های مختلف فنی فراهم می شود و از سوی دیگر امکان با توجه به تعیین شفاف فضای آینده این بخش امکان برنامه ریزی بلند مدت و البته سرمایه گذاری در این زمینه بهتر از گذشته فراهم می شود.