Saturday, November 22, 2008

مسابقه دو كشور نخست اوپك در كشف ميادين نفتي

سهم نفت در بودجه سنواتي،‌ سرمايه گذاري هاي كلان، منابع ارزي بخش هاي مختلف از جمله وجوهي است كه در مورد نفت در ميان ايرانيان مطرح است .
اين درحالي است كه خاورمیانه هنوز بزرگترین منطقه تامین کننده نفت و انرژى به شمار مى آید. هم اکنون این منطقه یک عرضه کننده بزرگ مهم ترین انواع انرژی، نفت و گاز، در جهان است و در اين ميان كشورهايي مثل ايران نقش ويژه اي در اين ميان به خود اختصاص داده اند
به عبارت ديگر نقش ايران در بازار جهاني نتف از يك سو و اثر پذيري اقتصاد ايران از بازار نفت از سوي ديگر و روي يك سكه اند.
به طور منطقي ايران لازم است هر دو روي اين سكه را به دقت مورد توجه قرار دهد به گونه اي كه از يك سو با افزايش توان صادراتي خود ( افزايش توان توليد و كاهش مصرف داخلي) نقش خود را تقويت كند و از سوي ديگر با كمك به ثبات بازار ( تقويت اوپك) از بروز بحران هاي مخرب در بازار جلوگيري كند.

عوامل تاثير گذار
بازار نفت اين روزها تحت تاثير عوامل مختلف قرار دارد.
شايد كاهش نرخ رشد جهاني مهمترين عامل اين روزها باشد اما تجربه بازار نشان مي دهد كه در عمل
عدم افزايش تقاضا و مازاد ظرفيت توليد از جمله نگراني هاي توليد كنندگان قدرتمند است ،
شش ماه قبل معاون نخست وزیر و وزیر انرژی قطر گفته : ما مجبوریم ذخایرمان را با احتیاط مصرف کنیم. تولید کنندگان همه تلاش خود را می کنند تا توازن را میان عرضه و تقاضا حفظ کنند، اما ما نمی توانیم بیش از این تولید خود را افزایش دهیم، زیرا این خطر وجود دارد که نفتمان فروش نرود.

عربستان بازيگر
تلاش براي كم رنگ كردن نقش كشورهاي خاورميانه در بازار نفت طي ماه هاي اخير شدت يافته است ، به گونه اي كه در حالي كه
چندي قبل یکی از مقام های سعودی اظهار داشت که تولید نفت عربستان در ماه خرداد (ژوئن) نیز بدون تغییر خواهد بود و با سهمیه تولید اوپک که 8 میلیون و 570 هزار بشکه در روز است، نفت تولید کرده است.
منابع صنعتی اعلام کرده بودند كه عربستان در صدد است ظرفیت تولید نفت خود را در آغاز سال ۲۰۰۹ به ۱۲ میلیون و ۵۰۰ هزار بشکه در روز برساند.عربستان که یک چهارم ذخایر نفت جهان را در اختیار دارد و بزرگ ترین صادر کننده آن در جهان است، كه حدود هشت میلیون و ۵۰۰ هزار بشکه نفت خام در روز صادر می کند

كشف ميادين جديد و اينده
بازار نفت در آينده در اختيار چه كشور يا كشورهايي خواهد بود؟ اين سوالي است كه مي تواند در سياست هاي كلان و بلند مدت كشورها به صورت جدي تاثير گذار باشد.
به نظر مي رسد سطح ذخاير موجود و ذخاير كشف شده جديد توانسته است نقش اين شاخص را به خوبي بازي كند و دراين شرايط سه كشور ايران كويت و البته عربستان به عنوان صاحبان آتي بازار نفت مطرح هستند درحالي كه نقش كشوري مثل عراق نيز ناديده گرفته نمي شود
از میان اعضاى سازمان کشورهاى صادرکننده نفت(OPEC )، تنها چهار عضوآن خارج از منطقه خاورمیانه قراردارد. کشورهاى خاورمیانه 63 درصد از ذخایر نفت خام جهان را در اختیار دارند. همچنین روزانه بیش از22 میلیون بشکه نفت مصرفى جهان را تامین مى کند.
رئیس آژانس بین‌المللی انرژی در اجلاس رياض كه ميان كشورهاي توليد كننده و مصرف كننده برگزار شد با خیالی آسوده اظهار نظر كرده است كه ذخایر کنونی نفت به میزان مناسبی در حال افزایش است و نفت کافی در بازار وجود دارد، ولی همه مصرف‌کنندگان بر این باورند که قیمت نفت در سطح بالایی قرار دارد.
در هفته پاياني ارديبهشت ماه وزیر نفت عربستان از اکتشاف دو میدان جدید نفتی در منطقه الشرقیه با ظرفیت تولیدی بیش از ۱۱هزار بشکه در روز خبر داد.
به گفته النعیمی نفت دو میدان جدید با مقادیر چشمگیری گاز همراه است و هر دو میدان مزبور در نزدیکی میدان غوار، بزرگ ترین میدان نفتی جهان، قرار دارند.٬ ظرفیت یکی از دو میدان اکتشافی٬ پنج هزار و ۶۰۰ بشکه نفت خام سنگین در روز و دو میلیون متر مکعب گاز همراه است و تولید میدان دیگر نیز پنج هزار و ۵۶۹ شکه نفت خام سبک در روز و دو میلیون و ۸۰۰ فوت مکعب گاز است.
در همين حال ايران اعلام كرده كه طي 18 ماه منتهی به پایان اسفند سال گذشته حدود 883 میلیون بشکه نفت قابل استحصال کشف كرده است كه نشان از رشد سه میلیارد و 270 میلیون بشکه در قیاس با اسفند سال گذشته دارد
بر اساس آمارهای رسمی وزارت نفت جمهوری اسلامی ایران، میدان نفتی آذر با دو میلیارد و 76 میلیون بشکه ذخایر درجا و 39 میلیارد متر مکعب گاز همراه، مخزن خامی منصوری با بیش از 760 میلیون بشکه ذخایر درجا، میدان گازی کیش با یکهزار و 666 میلیارد متر مکعب گاز درجا و 986 میلیون بشکه مایعات و میعانات گازی و مخزن خامی آب تیمور که هم اکنون در مرحله آزمایش لایه های مخزنی است و حجم ذخیره آن پس از بررسی نهایی اعلام می شود.
بر پایه این گزارش، در میان میدان ها و مخازن کشف شده، کشف نفت در مخزن خامی میدان منصوری با حجم نفت درجای اولیه 3/760 میلیون بشکه و 39 میلیارد متر مکعب گاز همراه و 61/39 مییلون بشکه مایعات هیدروکربوری، از مهم‌ترین اکتشاف های نفت در سال 1385 به شمار می رود.
در حالی که منابع رسمی کویت پیش از این میزان ذخایر نفتی این کشور را بیش از 100 میلیارد بشکه اعلام کرده بودند شیخ علی الجراح الصباح در مصاحبه با یک روزنامه کویتی تصریح کرد : میزان ذخایر نفتی کشف نشده کویت ممکن است به بیش از 150 میلیارد بشکه برسد . دولت کویت پیش از این میزان ذخایر کشف شده این کشور را بیش از 100 میلیارد بشکه اعلام کرده بود که این رقم 10 درصد کل ذخایر نفتی جهان را شامل می شود .
البته در كنار اين كشورها ، برخي كشورهاي كوچك تر مثل آنگولا در جستجوي نقش جديد هستند كشوري كه به گفته منابع رسمي وابسته به شرکت نفتی توتال فرانسه در آن به دو کشف جدید نفتی در آب های این کشور دست یافتند.